deutsch englisch spanisch französisch italienisch
Ausschnitt aus der Tabula Peutingeriana - Rom

Tabula Peutingeriana – Pantalla individual

Topónimo (simplificado):

Vadis Sabates

Nombre (moderno):

Vado Ligure [6]

Imagen:
Al detalle de la imagen
Topónimo antes XXIX     (unnamed/illegible, no. ID 3752)     
Topónimo después VIIII     Vico Virginis     -     (unnamed/illegible, no. ID 3753)     
Imagen alternativa ---
Imagen (Barrington 2000)
Imagen (Scheyb 1753)
Imagen (Welser 1598) ---
Imagen (MSI 2025) ---
Pleiades: https://pleiades.stoa.org/places/383808
Wikipedia https://it.wikipedia.org/wiki/Vado_Ligure
Área:

Italia

Tipo de topónimo:

Topónimo con símbolo

Cuadrícula:

2B4

Color del topónimo:

negro

Tipo de viñeta:

G Viñeta separada

Itinerario:

Vadis Sabatis (295,3), Vadis Savadi, portus (502,4), a Vadis Savadis Albingauno (502,5)

Nombres alternativos (diccionarios):

Vada Sabatia (DNP)

Nombre A (RE):

Vada Sabatia - https://elexikon.ch/RE/VIIA,2_2045.png

Nombre B (Barrington Atlas):

Vada Sabatia (39 C5)

Nombre C (TIR / TIB /otros):

Vada Sabatia (TIR L 32, 137)

Nombre D (Miller):

Vadis Sobates

Nombre E (Levi):

Vadis. Sobates (G)

Nombre F (Ravenate):

Batis Sabatis (p. 70.30), Batis Sabbatis (p. 86.18)

Nombre G (Ptolemaios):

Σάβατα (3,1,45)

Plinius:

portus Vadorum Sabatium (3,48), Vada Sabatia (3,132)

Strabo:

Σάβατα Οὐάδα (4,6,1)

Datación del topónimo en la TP:

República romana

Fundamento para la datación:

Erste überlieferte literarische Erwähnung bei Cicero.

Comentario al topónimo:

Kommentar (Köhner)
a) Lesung und Rekonstruktion des Namens
Vadis Sabates

b) Moderne(r) Name(n) und Verortung(en)
Vado Ligure

c) Namensformen belegt bei antiken Autoren
ad Vada pervenit (Cic. fam. 11,10,2), ad Vada venit (Cic. fam. 11,13,2), Σάβατα Οὐάδα (Strab. geogr. 4,6,1), Sabatia (Mela 2,72), portus Vadorum Sabatium (Plin. nat. 3,48), Vada Sabatia (Plin. nat. 3,132), Σάβατα (Ptol. geogr. 3,1,45), vada Sabatia (SHA Pert. 9,4; 13,4) Vadis Sabatis (It. Ant. 295,3), Vadis Savadi, portus (It. Marit. 502,4), a Vadis Savadis Albingauno (It. Marit. 502,5), Batis Sabatis (Geogr. Rav. p. 70.30), Batis Sabbatis (Geogr. Rav. p. 86.18)

d) Datierung der Namensform auf der TP
Der Ort ist frühestens bei Cicero belegt, sein Eintrag auf der Karte damit republikanisch zu datieren.

e) Bedeutung des Toponyms in der Antike
Miller, Itineraria, Sp. 236-37:
Vadis. Sobates ((Sch, Ma, Pd, Kt, Dj), irrig - Sabates (Bt, Bg, Ve)), Vadis Sabatis und Savadis (It - portus It ma), Batis Sabatis (Ra), Vadis Sabbatis (Gu), Vadum Sabatium (Pl), Sabbaton vada (St); ist eigentlich nur die Reede (nach It fälschlich der Hafen) von der eine mp entfernten Stadt Sabbata (Pl) oder Sabbatia (Ml, Steph B) oder Savo (Liv), Savona (Paul D - noch j.), wo Mago landete (Pl), die Seealpen aufhören und der Apennin beginnt; j. Vado oder Porto di Vado. cf. P. Rocca, Giustificatione de la Tab. Pent. circa l`andamento della via litorana che da Genova mettava ai Vadi Sebazii, costrutta dal console Emilio Scauro 100 anni a. G.C. Neue Ausgabe mit Appendix 1884. Iss: 7775-7776 a; in insula Bergeggi bei Vado: ib. 7777-7779. Suppl. I 981.
Miller, Itineraria, Sp. 253:Vadis Sobates, Strecke 24; j. Vado oder Porto di Vado. Die Straße führt ins Bormidatal. 12, it. (It).

DNP: Vada Sabatia
Ursprünglich keltische (Steph. Byz. s. v. Σαββατία) Hafenstadt an der westligurischen Küste (Plin. nat. 3,48), schwer zugänglich, wo Appenninus und Alpes zusammentreffen (Cic. fam. 11,13,2); statio, wo die via Iulia Augusta (CIL V 8095; 8102) bzw. via Aurelia (Itin. Anton. 295,2) von Westen auf die Küstenstraße, die via Aemilia Scauri (Strab. 5,1,11; Tab. Peut. 3,4), trifft; sumpfig gelegen (Strab. 4,6,1), h. Vado Ligure (bei Savona). In der röm. Kaiserzeit wohl municipium , tribus Stellatina (vgl. [1. Nr. 3]) oder Camilia (CIL V 7779). Erstmals im Zusammenhang des röm. Bürgerkriegs 43 v. Chr. lit. erwähnt (Cic. fam. 11,10,2; 11,13,2). In V. S. besaß Pertinax Landgüter (SHA Pert. 9,4; 13,4). Arch. Reste: zwei Nekropolen (auch christl. Gräber), Privatgebäude, Inschr., Statuen, Mz. [Pera, Rossella; Ü:H.D.]

RE: Vada Sabatia https://elexikon.ch/RE/VIIA,2_2045.png

TIR: Vada Sabatia (Vado Ligure) R. IX (It.) Savona V h
Cic. Ad fam. XI 13; Strabo IV 201s.; Pomp. Mela II 72 (Sabatia); Plin. III 132, 48 (portus); Ptolem. III 1,45; it. Anton. It Marit 502,4; Tab. Peut. Geogr. Rav. IV 32; Iul. Capitol. Guido 79. Municipio (tr. Camilia?), porto acquedotto, costruzioni varie, sepolcreto. Presso Vada Sabatia era la Villa Martis dove nacque Pertinace (Iul. Capitol., Pertinacis 1).
Atti Soc. Savon. St. P. II (1919); BSBS XXXIII (1906), 251 ss.; Lamboglia, Lig. rom. cap. IV; Id., Vado romana 1935; Id., Lig. ant. 272 ss

f) wenn vorhanden: Kommentar zur Vignette
Zur Vignette
G) i porti, i fari e le figurazioni varie. Nel primo gruppo, quello dei porti e fari, rientrano i due porti rappresentati da emicicli - Ostia e Fossis Marianis - i due fari che formano parte del porto di Ostia ed i fari isolati che sorgono l` uno all `ingresso del porto di Alessandria e l` altro nei pressi di Crisopoli sul Bosforo. In totale 5 vignette, considerando come un`unica rappresentazione gli edifici del porto di Ostia. Formano il gruppo delle figurazioni varie, gli altari che appaiono nella Tabula Peutingeriana con 3 vignette, di cui due doppie, e le rappresentazioni di Tragurio, di Vadis Sobates, di ad matricem e quella alquanto singolare della Crypta Neapolitana. (p. 211 delle Tavole d`Aggiunta).
G) Häfen, Leuchttürme und verschiedene Darstellungen. Zur ersten Gruppe, den Häfen und Leuchttürmen, gehören die beiden durch Halbkreise dargestellten Häfen – Ostia und Fossis Marianis –, die beiden Leuchttürme, die Teil des Hafens von Ostia sind, sowie die beiden isolierten Leuchttürme, von denen sich der eine am Eingang des Hafens von Alexandria und der andere in der Nähe von Chrysopolis am Bosporus befindet. Insgesamt 5 Vignetten, wobei die Gebäude des Hafens von Ostia als eine einzige Darstellung betrachtet werden. Die Gruppe der verschiedenen Darstellungen bilden die Altäre, die in der Tabula Peutingeriana mit 3 Vignetten erscheinen, von denen zwei doppelt sind, sowie die Darstellungen von Tragurio, Vadis Sobates, ad matricem und die etwas einzigartige Darstellung der Crypta Neapolitana. (S. 211 der Tavole d`Aggiunta).
Kommentar: Levi sortieren diesen Ort einer Sondervignette zu, aber man könnte den Ort auch guten Gewissens einer A-Vignette zusortieren

g) Kommentar zur Einzeichnung auf der TP
-

h) Hinweise zum Streckennetz und den Distanzangaben
-> stretch to Calanico: One stretch is drawn as two. Note the sharp change of direction within what is meant as a single stretch.

Wenn man das namenlose Häkchen (unnamed/illegible, no. ID 3753), das aus zeichnerischen Gründen entstanden ist, ignoriert, beträgt die Distanz von Canalico nach Vadis Sabatis auf der TP XII m.p. und entspricht damit der Distanz, die das Itinerarium Antonini zwischen beiden Orten aufführt, vgl. It. Ant. 295,3.

Bibliografía:

[1] Desjardins, Table, p. 105, col. 3, no. 43 - p. 106, col. 2.

[2] Banti, Luisa, Vada Sabatia, in: RE VII A.2 (1984), Sp. 2046-2050.

[3] Levi, Itineraria, S. 66.

[4] Miller, Itineraria, Sp. 236-37. 253;

[5] Nissen II 143.

[6] Pera, Rossella, Vada Sabatia, in: DNP 12,1 (2002), Sp. 1077.

_________________
GAL Piemonte 177-80)
Weiss, Ingeborg, Italienbücher, S. 3;

1 G. Mennella, Regio IX, Liguria - V. S., in: Supplementa Italica 2, 1983, 197-214.
G. Forni (Hrsg.), Fontes Ligurum et Liguriae antiquae (Atti della Società Ligure 90), 1976, s. v. V. S.
N. Lamboglia, Savona e Vado, in: Archeologia in Liguria 1: Scavi e scoperte 1967-1975, 1976
A. Bettini, I marmi di V. S., 1990.

   [Standard-Literatur-Liste im PDF-Format]

Última elaboración:

08.11.2025 13:48


Cite this page:
https://www1.ku.de/ggf/ag/tabula_peutingeriana/trefferanzeige_es.php?id=3309 [zuletzt aufgerufen am 13.11.2025]

Derechos Política de privacidad